ЁЯМ╛ рдзाрди рдХी рдкрд░ाрд▓ी рд╕рдоाрдзाрди
ЁЯМ╛ рд╕िрддंрдмрд░ рдоें рдмोрдИ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдк्рд░рдоुрдЦ рдлрд╕рд▓ें: рдкूрд░ी рдЬाрдирдХाрд░ी рдмीрдЬ рд╕े рдмिрдХ्рд░ी рддрдХ
1. рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा
рд╕िрддंрдмрд░ рдХा рдорд╣ीрдиा рдЦрд░ीрдл рд╕े рд░рдмी рдХी рдУрд░ рдЬाрдиे рдХा рд╕рдордп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдорд╣ीрдиे рд▓рд╣рд╕ुрди, рдЪрдиा, рдордЯрд░ рдФрд░ рдорд╕ूрд░ рдЬैрд╕ी рдлрд╕рд▓ें рдмोрдИ рдЬाрддी рд╣ैं। рд╕рд╣ी рдоिрдЯ्рдЯी, рдмीрдЬ, рдЦाрдж, рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рд░ोрдЧ рдк्рд░рдмंрдзрди рдкрд░ рдз्рдпाрди рджेрдиे рд╕े рдпे рдлрд╕рд▓ें рдХрдо рд▓ाрдЧрдд рдоें рдЬ्рдпाрджा рд▓ाрдн рджेрддी рд╣ैं।
---
2. рдоिрдЯ्рдЯी рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдкीрдПрдЪ
рд▓рд╣рд╕ुрди
рдоिрдЯ्рдЯी: рд╣рд▓्рдХी рджोрдордЯ, рдЬैрд╡िрдХ рдкрджाрд░्рде рд╕े рднрд░рдкूрд░
рдкीрдПрдЪ: 6.0–7.5
рдЪрдиा
рдоिрдЯ्рдЯी: рд╣рд▓्рдХी рджोрдордЯ, рдирдоी рд╡ाрд▓ी
рдкीрдПрдЪ: 6.5–8.0
рдордЯрд░
рдоिрдЯ्рдЯी: рдЕрдЪ्рдЫी рдЬрд▓ рдиिрдХाрд╕ी рд╡ाрд▓ी рджोрдордЯ
рдкीрдПрдЪ: 6.0–7.0
рдорд╕ूрд░
рдоिрдЯ्рдЯी: рдордз्рдпрдо рдЙрдкрдЬाрдК, рдЧрд╣рд░ी
рдкीрдПрдЪ: 6.0–7.5
---
рд╕рд░рд╕ों рдХी рдЦेрддी 2025
3. рдмीрдЬ рдФрд░ рдмीрдЬ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ
рдмीрдЬ рдЪрдпрди
рд▓рд╣рд╕ुрди: рдПрдЧ्рд░ीрдлाрдЙंрдб рд╡्рд╣ाрдЗрдЯ, рдпрдоुрдиाрд╕рдлेрдж-3, рдЬी-282
рдЪрдиा: рдЬीрдПрдирдЬी-1581, рдкूрд╕ा-362, рдХाрдмुрд▓ी (рдкीрдХेрд╡ी рдХрдмुрд▓ी)
рдордЯрд░: рдЕрд░рдХ рд╣рд░िрдд, рд░рдЪाрдиा, рдкूрд╕ा рдк्рд░рдЧрддि
рдорд╕ूрд░: рдХे-75, рдкूрд╕ा рд╡ैрднрд╡
рдмीрдЬ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ рдХ्рдпों?
рдЕрдЧрд░ рдмीрдЬ рдмिрдиा рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ рдмोрдпा рдЬाрдП рддो рдЙрд╕рдоें рдЙрдХрдаा, рдЭुрд▓рд╕ा рдФрд░ рдЕрди्рдп рдмीрдЬрдЬрдиिрдд рдмीрдоाрд░िрдпाँ рд▓рдЧ рд╕рдХрддी рд╣ैं। рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ рдХрд░рдиे рд╕े рд░ोрдЧ рд░ुрдХрддे рд╣ैं рдФрд░ рдЕंрдХुрд░рдг рдмрдв़рддा рд╣ै।
рдХैрд╕े рдХрд░ें?
рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ – рдеाрдпрд░рдо 3 рдЧ्рд░ाрдо рдпा рдХाрд░्рдмेрди्рдбाрдЬिрдо 2.5 рдЧ्рд░ाрдо рдк्рд░рддि рдХिрд▓ो рдмीрдЬ
рдЬैрд╡िрдХ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ – рдЯ्рд░ाрдЗрдХोрдбрд░्рдоा 4–5 рдЧ्рд░ाрдо рдк्рд░рддि рдХिрд▓ो рдмीрдЬ
ЁЯСЙ рдкрд╣рд▓े рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ, рдлिрд░ рдЬैрд╡िрдХ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ рдХрд░ें।
---
4. рдмुрдмाрдИ рдХी рддрдХрдиीрдХ
рд╕рдордп – рд╕िрддंрдмрд░ рдЖрдЦिрд░ी рд╕рдк्рддाрд╣ рд╕े рдЕрдХ्рдЯूрдмрд░ рдордз्рдп рддрдХ।
рджूрд░ी –
рд▓рд╣рд╕ुрди: рдХрддाрд░ рд╕े рдХрддाрд░ 15–20 рд╕ेрдоी, рдХрд▓ी рд╕े рдХрд▓ी 8–10 рд╕ेрдоी
рдЪрдиा: 30–45 рд╕ेрдоी
рдордЯрд░: 30 рд╕ेрдоी
рдорд╕ूрд░: 20–25 рд╕ेрдоी
рдорд╢ीрди – рд╕ीрдб рдб्рд░िрд▓ рдпा рдЬीрд░ो рдЯिрд▓ рд╕ीрдб рдб्рд░िрд▓ рд╕рдмрд╕े рдЕрдЪ्рдЫी।
---
5. рдЦाрдж рдФрд░ рдкोрд╖рдг рдк्рд░рдмंрдзрди
рд▓рд╣рд╕ुрди
рдЧोрдмрд░ рдХी рдЦाрдж: 8–10 рдЯрди/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ (рдмुрд╡ाрдИ рд╕े рдкрд╣рд▓े)
рдпूрд░िрдпा: 80–100 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ (2 рдмाрд░ рдоें, 30 рдФрд░ 60 рджिрди рдмाрдж)
рдбीрдПрдкी: 150 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ (рдмेрд╕рд▓)
рдкोрдЯाрд╢: 60 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ (рдмेрд╕рд▓)
рд╕рд▓्рдлрд░: 20–25 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдЪрдиा
рдбीрдПрдкी: 100 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдпूрд░िрдпा: 20 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ (рдпрджि рдирдоी рдХрдо рд╣ो рддो)
рд╕рд▓्рдлрд░: 20 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдордЯрд░
рдбीрдПрдкी: 100 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдпूрд░िрдпा: 40 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдкोрдЯाрд╢: 40 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдорд╕ूрд░
рдбीрдПрдкी: 80 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рд╕рд▓्рдлрд░: 20 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
---
6. рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рдкाрдиी рдХा рдкीрдПрдЪ
рд▓рд╣рд╕ुрди – рдмुрд╡ाрдИ рдХे рддुрд░ंрдд рдмाрдж рд╣рд▓्рдХी рд╕िंрдЪाрдИ, рдлिрд░ 10–12 рджिрди рдХे рдЕंрддрд░ाрд▓ рдкрд░। рдЧांрда рдмрдирдиे рдХे рд╕рдордп рд╕िंрдЪाрдИ рдЬрд░ूрд░ी। (рдХुрд▓ 10–12 рдмाрд░)
рдЪрдиा – рдмुрд╡ाрдИ рдХे рд╕рдордп рдирдоी; рдЬрд░ूрд░рдд рдкрдб़рдиे рдкрд░ рдлूрд▓ рдФрд░ рджाрдиा рдмрдирдиे рдкрд░ 2–3 рд╕िंрдЪाрдИ।
рдордЯрд░ – рдмुрд╡ाрдИ рдХे 20 рджिрди рдмाрдж рдкрд╣рд▓ी рд╕िंрдЪाрдИ, рдлिрд░ 15–20 рджिрди рдкрд░।
рдорд╕ूрд░ – рдЖрдорддौрд░ рдкрд░ рдХрдо рдкाрдиी; рдлूрд▓ рдФрд░ рджाрдиा рдмрдирдиे рдкрд░ 1–2 рд╕िंрдЪाрдИ।
ЁЯСЙ рдкाрдиी рдХा рдкीрдПрдЪ 6.0–7.5 рдЖрджрд░्рд╢।
---
7. рд░ोрдЧ, рдХीрдЯ рдФрд░ рдЙрдирдХा рдк्рд░рдмंрдзрди
(A) рд▓рд╣рд╕ुрди
рдЭुрд▓рд╕ा рд░ोрдЧ → рдоैрдирдХोрдЬेрдм 75% WP @ 2.5 рдЧ्рд░ाрдо/рд▓ीрдЯрд░ рдкाрдиी
рде्рд░िрдк्рд╕ → рдЗрдоिрдбाрдХ्рд▓ोрдк्рд░िрдб 17.8% SL @ 200 рдоिрд▓ी/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдЬैрд╡िрдХ рд╡िрдХрд▓्рдк → рдиीрдо рддेрд▓ 1500 PPM @ 5 рдоिрд▓ी/рд▓ीрдЯрд░
(B) рдЪрдиा
рдЙрдХрдаा рд░ोрдЧ → рдмीрдЬ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ рд╕े рд░ोрдХрдеाрдо
рдлрд▓ी рдЫेрджрдХ → рдЗंрдбोрдХ्рд╕ाрдХाрд░्рдм 14.5% SC @ 300 рдоिрд▓ी/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдЬैрд╡िрдХ → рдмрд╡ेрд░िрдпा рдмेрд╕िрдпाрдиा @ 5 рдЧ्рд░ाрдо/рд▓ीрдЯрд░
(C) рдордЯрд░
рдЭुрд▓рд╕ा рд░ोрдЧ → рдоैрдирдХोрдЬेрдм 75% WP @ 2.5 рдЧ्рд░ाрдо/рд▓ीрдЯрд░ рдкाрдиी
рдЬैрд╡िрдХ → рдЯ्рд░ाрдЗрдХोрдбрд░्рдоा @ 5 рдЧ्рд░ाрдо/рд▓ीрдЯрд░
(D) рдорд╕ूрд░
рдЭुрд▓рд╕ा рд░ोрдЧ → рдХाрд░्рдмेрди्рдбाрдЬिрдо 50% WP @ 1 рдЧ्рд░ाрдо/рд▓ीрдЯрд░ рдкाрдиी
рдЬैрд╡िрдХ → рдиीрдо рдЦрд▓ी @ 250 рдХिрд▓ो/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
---
8. рдЦрд░рдкрддрд╡ाрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг
рд▓рд╣рд╕ुрди/рдЪрдиा/рдордЯрд░/рдорд╕ूрд░ → рдкेंрдбीрдоेрдеाрд▓िрди 30% EC @ 1 рд▓ीрдЯрд░/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ (рдмुрд╡ाрдИ рдХे рддुрд░ंрдд рдмाрдж рд╣рд▓्рдХी рд╕िंрдЪाрдИ рдоें рдЫिрдб़рдХें)
20 рд▓ीрдЯрд░ рдЯंрдХी = 150–200 рдоिрд▓ी рджрд╡ा
1 рдПрдХрдб़ = 5–6 рдЯंрдХी
---
9. рдкैрджाрд╡ाрд░ рдФрд░ рд▓ाрдЧрдд
рд▓рд╣рд╕ुрди: 70–100 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓/рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░
рдЪрдиा: 8–10 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓/рдПрдХрдб़
рдордЯрд░: 10–12 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓/рдПрдХрдб़
рдорд╕ूрд░: 6–8 рдХ्рд╡िंрдЯрд▓/рдПрдХрдб़
ЁЯСЙ рд▓ाрдЧрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдЕрдЪ्рдЫी рджेрдЦрднाрд▓ рд╕े рдХिрд╕ाрди 30–40% рддрдХ рд╢ुрдж्рдз рдоुрдиाрдлा рдХрдоा рд╕рдХрддे рд╣ैं।
---
10. рдХрдЯाрдИ рдФрд░ рднंрдбाрд░рдг
рд▓рд╣рд╕ुрди – 140–160 рджिрди, рдЧांрда рд╕ूрдЦрдиे рдкрд░ рдХрдЯाрдИ рдХрд░ें। 5–7 рджिрди рдЫाрдпा рдоें рд╕ुрдЦाрдХрд░ рдЬाрд▓рджाрд░ рдеैрд▓ों рдоें рд░рдЦें। рдаंрдбी рдФрд░ рд╣рд╡ाрджाрд░ рдЬрдЧрд╣ (0–2°C, 60–70% рдЖрд░्рдж्рд░рддा) рдоें рдЬ्рдпाрджा рд╕рдордп рддрдХ рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд।
рдЪрдиा – 120–130 рджिрди
рдордЯрд░ – 100–110 рджिрди
рдорд╕ूрд░ – 110–120 рджिрди
рдХрдЯाрдИ рдХे рдмाрдж рд╕рднी рдлрд╕рд▓ों рдХो рдзूрдк рдоें рд╕ुрдЦाрдХрд░ рдмोрд░ी/рдб्рд░рдо рдоें рднрд░ें।
---
11. рдмिрдХ्рд░ी рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕ुрд╡िрдзाрдПं
рдЪрдиा, рдордЯрд░, рдорд╕ूрд░ – рд╕рд░рдХाрд░ी MSP рдкрд░ рдЦрд░ीрджी рдЬाрддी рд╣ैं।
рд▓рд╣рд╕ुрди – MSP рдкрд░ рдирд╣ीं рдЦрд░ीрджी рдЬाрддी, рдЗрд╕े рдоंрдбी, рдЖрдв़рддी, e-NAM рдпा рдХॉрди्рдЯ्рд░ैрдХ्рдЯ рдлाрд░्рдоिंрдЧ рд╕े рдмेрдЪрдиा рдмेрд╣рддрд░।
рдпोрдЬрдиाрдПं – рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдлрд╕рд▓ рдмीрдоा рдпोрдЬрдиा, рдХिрд╕ाрди рд╕рдо्рдоाрди рдиिрдзि, рдпंрдд्рд░ рд╕рдм्рд╕िрдбी рдпोрдЬрдиा।
---
12. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рд╕िрддंрдмрд░ рдоें рдмोрдИ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдлрд╕рд▓ें (рд▓рд╣рд╕ुрди, рдЪрдиा, рдордЯрд░, рдорд╕ूрд░) рдХिрд╕ाрдиों рдХो рдЬрд▓्рджी рддैрдпाрд░ рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдФрд░ рд▓ाрднрдХाрд░ी рд╡िрдХрд▓्рдк рджेрддी рд╣ैं। рд╕рд╣ी рдоिрдЯ्рдЯी, рдмीрдЬ рдЯ्рд░ीрдЯрдоेंрдЯ, рдЦाрдж, рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рд░ोрдЧ–рдХीрдЯ рдиिрдпंрдд्рд░рдг рд╕े рдЙрдкрдЬ рдмрдв़ाрдИ рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиाрдУं рдФрд░ рдмाрдЬाрд░ рд╡िрдХрд▓्рдкों рдХा рд╕рд╣ी рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХрд░ рдХिрд╕ाрди рдЕрдЪ्рдЫा рдоुрдиाрдлा рдХрдоा рд╕рдХрддे рд╣ैं।
---