ЁЯМ╛ рдзाрди рдХी рдкрд░ाрд▓ी рд╕рдоाрдзाрди

рдЪрд┐рддреНрд░
  рдзाрди рдХी рдкрд░ाрд▓ी рдк्рд░рдмंрдзрди: рд╕рдоाрдзाрди, рд╕рд░рдХाрд░ी рдорджрдж рд╡ рдХिрд╕ाрди рдЧाрдЗрдб | рдЦेрддी-рдмाрдб़ी рдЬाрдирдХाрд░ी рдзाрди рдХी рдкрд░ाрд▓ी рд╕рдоाрдзाрди –  рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиा, рдХिрд╕ाрдиों рдХा рдЕрдиुрднрд╡,  рд╕рдм्рд╕िрдбी рдФрд░ 2025 рдХी рдкूрд░ी рдЧाрдЗрдб |  рдЦेрддी-рдмाрдб़ी рдЬाрдирдХाрд░ी рдкрд░ाрд▓ी рдЬрд▓ाрдиे рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдФрд░ рдЪुрдиौрддिрдпां рдз्рдпाрди рджें – рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕्рдХीрдо: рдкрд░ाрд▓ी рдк्рд░рдмंрдзрди рдХे рд▓िрдП рдорджрдж рдкрд░ाрд▓ी рдк्рд░рдмंрдзрди рдХी рдЬрд░ूрд░ी рдорд╢ीрдиें рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╕рдм्рд╕िрдбी рд╕рд░рдХाрд░ी рдпोрдЬрдиा рдоें рдЖрд╡ेрджрди рдХैрд╕े рдХрд░ें? рдк्рд░ाрдЗрд╡ेрдЯ рд╕рд░्рд╡िрд╕ेрдЬ рдФрд░ рддрдХрдиीрдХ рдХा рд░ोрд▓ рдХृрд╖рдХ рдХрд╣ाрдиी: рдоेрд░े рдЧांрд╡ рдоें рдкрд░ाрд▓ी рд╕рдоाрдзाрди рдФрд░ рдХрдоाрдИ рдХैрд╕े рдмрдв़ी FAQ: рдХिрд╕ाрдиों рдХे рдЖрдо рд╕рд╡ाрд▓ рдФрд░ рдЬрд╡ाрдм рдкोрд╕्рдЯ рдЯैрдЧ्рд╕ – SEO рдХे рд▓िрдП рдмेрд╣рддрд░ рдХीрд╡рд░्рдб рдкрд░ाрд▓ी рдЬрд▓ाрдиे рдХी рд╕рдорд╕्рдпा – рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рдХ्рдпों рдмрдб़ी рдЪुрдиौрддी? рд╣рд░ рд╕ाрд▓ рдзाрди рдХी рдХрдЯाрдИ рдХे рдмाрдж рдЦेрдд рдоें рдмрдЪी рдкрд░ाрд▓ी (stubble) рдХिрд╕ाрдиों рдХे рд▓िрдП рд╕िрд░рджрд░्рдж рдмрди рдЬाрддी рд╣ै। рдЬрд▓ाрдиे рдкрд░ рдиा рд╕िрд░्рдл рд╡ाрдпु рдк्рд░рджूрд╖рдг, рдоिрдЯ्рдЯी рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдФрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХो рдиुрдХрд╕ाрди рд╣ोрддा рд╣ै рдмрд▓्рдХि рдЕрдм рд╕рдЦ्рдд рдЬुрд░्рдоाрдиा, рд╕рдм्рд╕िрдбी рдХрдЯ, рдФрд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдХाрд░्рд░рд╡ाрд╣ी рдХा рднी рдбрд░ рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕्рд░ोрдд (PIB): рдлрд╕рд▓ рдЕрд╡рд╢ेрд╖ рдк्рд░рдмंрдзрди рдпोрдЬрдиा рдЬाрдирдХाрд░ी рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдкрд░ाрд▓ी рд╕рдоाрдзाрди рдпोрдЬрдиाрдПं 2025 – рдХिрд╕ाрди рдХैрд╕े рдЙрдаाрдПं рдЕрдзिрдХ рд▓ाрдн? рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ ...

ЁЯМ╛рд░рдмी 2025-26 рдХी рдмंрдкрд░ рдЦेрддी: рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ, рдЬैрд╡िрдХ рдФрд░ рдиैрдиो рдЦाрдж рд╕े record рдлрд╕рд▓

2025-26 рдоिрдЯ्рдЯी рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг, рдЬैрд╡िрдХ-рдиैрдиो рдЦाрдж: рдХिрд╕ाрди ROI рдЧाрдЗрдб

 рд░рдмी рдлрд╕рд▓ рдХी рд╕рдлрд▓рддा рдХा рд░ाрдЬ़: рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ 2025-26, рдиैрдиो рд╡ рдЬैрд╡िрдХ рдЦाрдж, regionwise рдХिрд╕ाрди рдЧाрдЗрдб


рдкрд░िрдЪрдп: рдХ्рдпों рдмрджрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै рдЦेрддी рдХी рддрд╕्рд╡ीрд░?

рднाрд░рдд рдоें рдоिрдЯ्рдЯी рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, scientific fertilization рдФрд░ real-time рдХृрд╖ि рд╕рд▓ाрд╣ рджेрд╢ рдХी рдЖрд░्рдеिрдХ рд░ीрдв़ рдмрди рдЪुрдХे рд╣ैं। 2025-26 рдХे рд░рдмी рд╕ीрдЬрди рдоें рдХृрд╖ि-рдЬोрдиों (UP, рдорд╣рд░ाрд╖्рдЯ्рд░, рдкंрдЬाрдм, рдмिрд╣ाрд░, рдордз्рдпрднाрд░рдд) рдоें рд╕рдмрд╕े рддेрдЬ़ рдмрджрд▓ाрд╡ рдЙрди्рд╣ीं рдХिрд╕ाрдиों рдоें рджिрдЦ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे crop-specific soil-test, рдЬैрд╡िрдХ/рдиैрдиो рдЙрд░्рд╡рд░рдХ рдХा рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧ рдФрд░ рдоंрдбी/рд╕рд░рдХाрд░ी registration/advisory рдХो рдЕрдкрдиाрдпा।

рдоिрдЯ्рдЯी рд░िрдкोрд░्рдЯ, рдлрд╕рд▓/region рдХे рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдкोрд╖рдХ рдк्рд░рдмंрдзрди, рдФрд░ рдбाрдпрд░ेрдХ्рдЯ рдоंрдбी/ рдкोрд░्рдЯрд▓ рдХрдиेрдХ्рд╢рди – рдпрд╣ी рд▓рдЧाрддрд░ рдмрдв़рддी рд▓ाрдЧрдд, рдШрдЯрддी рдкैрджाрд╡ाрд░ рдФрд░ рдЬैрд╡िрдХ рд╕्рдеिрд░рддा рдХे рдЬрд╡ाрдм рд╣ैं। рдЗрд╕ рдкोрд╕्рдЯ рдоें – рд╣рд░ рдХिрд╕ाрди рдХे рд▓िрдП step-by-step, regionwise рдФрд░ рдмिрд▓्рдХुрд▓ updated рдЧाрдЗрдб, рд╕рдлрд▓ рдХिрд╕ाрди рдХेрд╕ рд╡ рдХाрдо рдХी FAQ।

рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ – рдХрдм, рдХैрд╕े рдФрд░ regionwise рдЕрд╕рд▓ी рдлрд░्рдХ

рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ


рднाрд░рдд рдоें 2022-2025 рдХे рдмीрдЪ 19 рдХрд░ोрдб़ рд╕े рдЬ़्рдпाрджा рдХिрд╕ाрди soil test рдХाрд░्рдб рд╕े рдЬुрдб़े। UP, рдкंрдЬाрдм, MH, рдмंрдЧाрд▓ рдФрд░ рдмिрд╣ाрд░ – рд╕рдмрд╕े рдЖрдЧे; рдкрд░ MP, TN, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди, рдЧुрдЬрд░ाрдд, рдЕрд╕ोрдо, рдЫрдд्рддीрд╕рдЧрдв़ рдоें рднी рд░рдл्рддाрд░ рдЖрд╢्рдЪрд░्рдпрдЬрдирдХ рд╣ै[web:302][web:307]।

  • UP, рдмिрд╣ाрд░, рдкंрдЬाрдм, MH: рдлрд╕рд▓ рдмрджрд▓рдиे рд╕े ~2-3 рдоाрд╣ рдкूрд░्рд╡ рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ рдХрд░ें। Soil sample – 0-6 рдЗंрдЪ, 6-12 рдЫाрд╡/рдзूрдк, sample clean pouch рдоें рд▓ें, рдирдоी/рдлрд╕рд▓ residue рдЪिрдкрдХा рди рд╣ो। SHC Report portal рдпा Soil Health Card рд╕े free/subsidy рд░िрдкोрд░्рдЯ рд▓ें।
  • рдкंрдЬाрдм, рд╣рд░िрдпाрдгा, рдЧुрдЬрд░ाрдд: рдмрд╣ुрдд рдмाрд░ Nitrogen overdose рдпा saline water issue—рдЗрд╕ी рд╡рдЬрд╣ рд╕े regular test рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп। RT-PCR/IoT kit рд╕рдмрд╕े advance - local рдоंрдбी/kisan Vikas рдХेंрдж्рд░ рдкрд░ рд╕ुрд╡िрдзा।
  • рдорд╣िрд▓ा рдХिрд╕ाрди/SHG рдкुрд░рд╡ाрдИ рдЬ़ोрди: рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд░рдмी/рдЦрд░ीрдл рд╕े 45-60 рджिрди рдкूрд░्рд╡ “cluster sampling” рдоंрдбрд▓ рд╕्рддрд░ рдкрд░।

рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕्рдХीрдо рд╡ рдкोрд░्рдЯрд▓ рдЬो рдорджрджрдЧाрд░ рд╣ैं (рд╕िрд░्рдл рдЬрд░ूрд░ी рд▓िंрдХ)

рд▓िंрдХрдХ्рдпा рдХाрдо рдЖрдПрдЧा?
SHC Portal рдоुрдл्рдд/рд╕рдм्рд╕िрдбी рдоिрдЯ्рдЯी рдЬाँрдЪ, рд░िрдкोрд░्рдЯ, crop advisory SMS
ICAR/KVK рд╣ेрд▓्рдкрд▓ाрдЗрди рдЕрдкрдиे рдЬिрд▓े рдХा scientist/kisan expert рдиंрдмрд░, рдСрди рдХॉрд▓ рд╕рд▓ाрд╣
DBT Farmers Portal (рдмिрд╣ाрд░) online рдлाрд░्рдо рд╕рдм्рд╕िрдбी/benefit рдбीрдмीрдЯी track
PIB Official рдЕрдзिрдХाрд░िрдХ рдХिрд╕ाрди рдпोрдЬрдиा, MSP-Subsidy updates

рдиैрдиो рд╡ рдЬैрд╡िрдХ рдЦाрдж: regionwise рд▓ाрдн, рд▓ाрдЧрдд рдФрд░ рдпीрд▓्рдб рдкрд░ рдЕрд╕рд░

рдкाрд░ंрдкрд░िрдХ рдпूрд░िрдпा/рдлॉрд╕्рдлेрдЯ рдХी рдЬрдЧрд╣ рдХрдо-dose рдиैрдиो рд╡ рдЬैрд╡िрдХ рдХा smart рдоिрд╢्рд░рдг, рд░рдмी-рдкрд▓्рд╕ेрдЬ–рдЧेрд╣ूं/рджрд▓рд╣рди–рд╕рдм्рдЬ़ी рдоें yield +10-22% рддрдХ рдкाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдкंрдЬाрдм/UP/Bihar—bio-NPK рдпा рдиैрдиो рдпूрд░िрдпा рдХा micro-dose, best result рдЬрдм soil-card рднेрдЬा рдЧрдпा рд╣ो।
*рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг: “рдЦाрд▓ी” рдоिрдЯ्рдЯी рдпा over-dose рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдХिрд╕ाрди рджुрд╢्рдорди; soil-card-anusar рд╣ी рдЦाрдж рдбाрд▓рдиा рдЖрджрд░्рд╢ рд╣ै।

  • рдЙрджाрд╣рд░рдг: рдордеुрд░ा-рд╣ाрдерд░рд╕ (UP) рдХृрд╖рдХ рд╢्рд░ी рдкрдЯрд▓ू рд╕िंрд╣—рддीрди рд╕ाрд▓ рд╕े рд╣рд░ рдЦрд░ीрдл/рд░рдмी рдоें soil test, bio-fertilizer, рдоंрдбी sale; рдЧांрд╡ рдЧ्рд░ुрдк рдоें рдк्рд░рддि рдПрдХрдб़ 13% profit up।
  • MH: рдорд╣िрд▓ा SHG, pulses рдХ्рд▓рд╕्рдЯрд░—рдиैрдиो рдЦाрдж, рдоंрдбी рдРрдк, рдмीрдЬрд░рд╣िрдд residue-free рджाрд▓ рдЙрдкрдЬ; рдоंрдбी network рд╕े рд╕ीрдзा рд▓ाрдн।

regionwise Table: рд╕рд░рдХाрд░ рдХे stats рд╡ рдЕрд╕рд▓ी рдХिрд╕ाрди рдмिрд╣ेрд╡िрдпрд░

рдпрд╣ рднी рдкрдв़ें – рдбिрдЬिрдЯрд▓ рдоंрдбी 

рд░ाрдЬ्рдп%Soil-TestRecommended InputMain CropROI/Loss
Maharashtra88рдиैрдиो рд╕рд▓्рдпूрд╢рди+bio clusterрдЧрди्рдиा/рдкрд▓्рд╕ेрдЬ़20% рдЦрд░्рдЪ рдШрдЯा, residue-free premium
UP62SHC + рдиैрдиो/organicsрдЧेрд╣ूं/рдЪрдиाYield рдФрд░ MSP рджोрдиों рдмेрд╣рддрд░
Punjab72Bio-NPK + Optimum Waterрдзाрди/рдХृрд╖िPest рдХрдо, рдкैрджाрд╡ाрд░ +9%
Bihar54Organic dose+crop rotationрджрд▓рд╣рди/рдордЯрд░рд╕рдм्рд╕िрдбी + Phytosanitary рдлाрдпрджा
Bengal52SHC+bio clustersрд╕рдм्рдЬीmobile selling, yield+price+10%

Farmer Success Stories – Real Farmer Impact (Only)

Farmer success story


  • Mathura UP: “Soil-Card+test report рд╕े рдЧेंрд╣ूं/рдЪрдиा рдоें 12% up рдФрд░ рдоंрдбी MSP рд╕ीрдзा। рдЧ्рд░ाрдо рдЧ्рд░ुрдк рдХी collective sale рдЬ़्рдпाрджा।”
  • MH рдорд╣िрд▓ाрдПं: pulses-cluster tackle, рдиैрдиो рдпूрд░िрдпा–рдмाрдпो рдЗंрдЧ्рд░ीрдбिрдпंрдЯ, рдоंрдбी-рдбिрдЬिрдЯрд▓ рд╕ेрд▓, 20% рд▓ाрдЧрдд рдХрдо, рдм्рд░ांрдб рдмрди рдЧрдпा।
  • Bihar: bio-fertilizer, рдлрд╕рд▓ рдмрджрд▓ाрд╡, DBT portal рд╕े 7% net profit рдЬ्рдпाрджा।

Practical FAQ (Keyword-rich, рд╕िрд░्рдл़ farmer рдХाрдо рдХे рдк्рд░рд╢्рди)

  • рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ рдХрдм? – рд╣рд░ рдЦрд░ीрдл рдпा рд░рдмी рд╕े 45 рджिрди рдкрд╣рд▓े, рдлрд╕рд▓ рджूрд╕рд░े рд╣ोрдиे рдкрд░/рдХ्рд▓ाрдЗрдоेрдЯ рдЪेंрдЬ рдоें рд╣рд░ 6 рдоाрд╣।
  • рд╕рд░рдХाрд░ी report рдХैрд╕े рдоिрд▓ेрдЧा? – SHC portal/KVK рд╕рд▓ाрд╣/Govt SMS service рдкрд░ рдЬाрдПं।
  • рдиैрдиो рдпूрд░िрдпा рдЦाрдиा рдХрдм рдЙрдЪिрдд? – soil report рдЖрдзाрд░िрдд micro-dose рд╣ी।
  • best Video-рдЕрдзिрдХाрд░िрдХ рд╕рд▓ाрд╣? – Mandikisan/ICAR Youtube/Facebook page рд╕ीрдзे рдЬुрдб़ें।

Action—рдлाрд░्рдорд░ рд╢ेрдпрд░ + рд░ीрдбрд░ рд╕ंрдкрд░्рдХ + рд░ैंрдХिंрдЧ рдкॉрдЗंрдЯ्рд╕

рдкोрд╕्рдЯ рдХो рдоंрдбी, рдлेрд╕рдмुрдХ, рдХिрд╕ाрди рд╕рд╣ाрдпрддा рдЧ्рд░ुрдк рдоें рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें। Query/рд╕рд╡ाрд▓ рдиीрдЪे рдХрдоेंрдЯ рдХрд░ें рдпा ICAR Helpline рдкрд░ call рдХрд░ें।
PDF рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП—рдм्рд░ाрдЙрдЬрд░ “Save as PDF” рдЪुрдиें।


рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

2025–26 рдХी рдЦेрддी – regionwise рдоिрдЯ्рдЯी рдЬांрдЪ рд╡ рд╕рд╣ी рдЙрд░्рд╡рд░рдХ + рд╕рд░рдХाрд░ी рдЧाрдЗрдб/рдоंрдбी рд╕े рдЬोрдб़рдиा рд╣ी рд╣рд░ рдХिрд╕ाрди рдХी ROI рдХा рд╕рдмрд╕े рдЕрд╕рд░рджाрд░ рд░ाрд╕्рддा рд╣ै। Data-driven approach, farmer network рдФрд░ crop rotation рд╕े рд╣рд░ рдХिрд╕ाрди рд▓ाрдЧрдд рдХрдо, рдЙрдкрдЬ рд╡ рдоुрдиाрдлा рдЬ़्рдпाрджा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХिрд╕ाрди рднाрдИ! рдЬ़рд░ूрд░ soil-card рдХрд░ाрдПं, рд╕рд░рдХाрд░ी рдкोрд░्рдЯрд▓ рдЬрд░ूрд░ рджेрдЦें, digital рдоंрдбी рдХो рдЕрдкрдиाрдПं—рдлрд╕рд▓ рдФрд░ рдмाрдЬाрд░ рджोрдиों рдЖрдкрдХे рд╕ाрде।


рдЗрд╕ рдм्рд▓ॉрдЧ рд╕े рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рдкोрд╕्рдЯ

ЁЯЗоЁЯЗ│ “рднाрд░рдд рдоें рдЖрд▓ू рдХी рдк्рд░рдоुрдЦ рдХिрд╕्рдоें рдФрд░ рдмीрдЬ – рдмुрд╡ाрдИ, рдЙрдд्рдкाрджрди рдФрд░ pH рдЧाрдЗрдб”

"2025 рдоें рд╕рд░рд╕ों рдХी рдЦेрддी рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкैрджाрд╡ाрд░: рдмुрд╡ाрдИ, рдЦाрдж, рд╕िंрдЪाрдИ рдФрд░ рд░ोрдЧ рдиिрдпंрдд्рд░рдг"

ЁЯеФ рдЖрд▓ू рдХी рдЖрдзुрдиिрдХ рдЦेрддी: рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢, рдЧुрдЬрд░ाрдд, рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓